Sünnet

Yaz mevsimi yaklaştıkça “Sünnet nedir?” “Ne zaman yaptırmalıyız?” soruları daha da çok sorulmaya başlanıyor. Erkek çocuk anne- babaları için sünnet heyecanı başlıyor. Özellikle okula giden çocuklar için yaz mevsimi sünnet açısından tercih edilen bir dönem oluyor. Bazı aileler çocuğun ileride sünnet ile ilgili herhangi bir endişe taşımaması ve sünnet ile ilgili bir hatırasının olmaması için erken yaşta sünneti tercih ederlerken bazı aileler bunun tersine, sünnetin çocuk için önemli bir anı olması gerektiğini düşünüyor ve sünneti daha törensel bir havada yaşamak istiyor.

Sünnet nedir?

Sünnet, tüm dünyada en eski ve en sık uygulanan cerrahi girişimlerden birisidir. Erkek sünnetinin başlangıcının insanlık tarihinin en eski dönemlerine kadar uzandığı düşünülmektedir.

Sünnet, penisin uç kısmındaki sünnet derisinin kesilip çıkarılması anlamına gelir. Bugün, dünya erkek nüfusunun yaklaşık 1/6’i sünnetlidir. Antik Mısır’da M.Ö 2400’lerde sünnetin tarihçesine ait daha güçlü verilerin olduğu bilinmektedir.

Yenidoğan sünneti nedir?

Son zamanlarda “Yenidoğan sünneti nedir?” sorusu “Sünnet nedir?” sorusundan daha çok sorulur oldu. Önce yenidoğan dönemini açıklamak gerekirse; yenidoğan dönemi doğumdan itibaren 0-28 gün aralığını kapsar. Bu dönemde de sünnet yapmak mümkündür. Yenidoğan döneminde sünnet özellikle son dönemlerde oldukça tercih edilmektedir. Çünkü bu dönemde sünnet olmuş bebeğin bakımı ve yara iyileşmesi diğer dönemlere göre çok daha kolaydır.  Yenidoğan sünnetinin en önemli faydası lokal anestezi ile yapılabilmesi ve dokuların daha hızlı iyileşebilmesidir. 6 yaşından sona bir haftada iyileşen sünnet yarası, yeni doğan sünnetinde 2-3 günde iyileşir. Yenidoğan döneminde bebeklerin ağrı duymadığı bilgisi günümüzde yerini, “Ağrı duyar, ancak yeterince algılayamaz” bilgisine bırakmıştır. Bu yüzden sünnetin uyuşturulmadan yapılması kesinlikle doğru değildir.  Yenidoğanlarda ağrının kontrolü için emzirme oldukça faydalıdır. Emzirme; tensel temas, anne bebek iletişimi, derideki duyu almaçları ve tat alma duyusunun etkinleşmesini içeren bir bütündür. Böylece, emzirmenin bize sağladığı yararla da çocuğun ilaç kullanımı azaltılabilir. 

Yenidoğan sünneti ile ilgili daha detaylı bilgi için Yenidoğan Sünnetinin Avantajları Nelerdir? adlı yazımızı okuyabilirsiniz.

Yenidoğan dönemini geçirdik, ne zaman sünnet yaptırabiliriz?

Sünnet için, eşlik eden bir hastalık olmadığı taktirde, beden sağlığı açısından uygunsuz bir zaman yoktur. Ancak yenidoğan dönemini geçtiysek, iki yaşına kadar yaptırılması, eğer bu süre de geçilmiş ise altı yaşının beklenmesi psikolojik açıdan daha uygundur. Bunun nedeni çocukların bu dönemde olayları henüz tam olarak anlayamamaları ve iletişim kurmanın zor olmasıdır. Bu yaş aralığında çocuklar sünnet sırasında kendilerine zarar verileceğini düşünebilir ve bu korku ilerde ‘kastrasyon’ (hadım edilme) korkusu yaşamalarına neden olabilir. Ancak bu durum her çocuk için geçerli değildir.  Eğer çocuğunuz psikolojik açıdan sünnete hazır olduğunu düşünüyorsanız, bu dönemde de sünnet yapılabilir. Bazı çocuklar psikolojik açıdan sünnete 7 yaşında bile hazır olmayabilir. Aksine, bazı çocuklar 4 yaşında da hazır olabilirler.

Sünnet öncesinde çocuk hangi yaşta olursa olsun, çocuğun iyi hazırlanması ve bunun doğru cümlelerle yapılması çok önemlidir. “Sünnet nedir?” sorusunun cevabı çocuğun anlayabileceği, çocuğu korkutmayacak şekilde seçilmelidir. Çocuklar kandırılmamalı, doktorla aniden karşılaştırılmamalıdır. Sünneti açıklarken detaylara girilmemesi, bu işlemin “temizleme, kıvırma, fazla derinin çıkarılması” gibi kelimelerle açıklanması çok önemlidir. Sünnet öncesinde internet ortamında yayınlanan sünnet videolarını çocuğa izletmek, eğlence için işlemi gerçek dışı aletlerle yapılıyor gibi anlatmak çocuklarda derin korkular oluşturmakta ve bu korkular çocuğun ilerleyen cinsel yaşamında telafisi zor, olumsuz durumlar oluşturmaktadır. Çocukların ne kadar olgun olurlarsa olsunlar “çocuk” olduğu unutulmamalıdır.

Sünnet, çocuğunuz için ömründe 1 kez yaşayacağı ve ileriki hayatını önemli ölçüde etkileyecek bir olaydır. Bu yüzden sünnet kararı alırken işlemin zamanı, yapılacak yer ve yapacak kişi açısından iyi karar verilmelidir. Sünnet cerrahi bir işlemdir. Cerrahi işlemlerin tamamı steril koşullarda olmalıdır. Sünnet bu alanda uzmanlaşmış olan çocuk cerrahları ve çocuk ürologları tarafından yapılmalıdır.

Lokal anestezi mi Genel anestezi mi?

Bebek doğduktan sonraki ilk aylarda lokal anestezi (bölgesel uyuşturma) ile rahatlıkla yapılabilir. Daha büyük çocuklarda lokal anestezi-genel anestezi tercihi çocuğun durumuna göre aile ve hekimin birlikte vereceği kararla yapılmalıdır.  Lokal anestezi büyük çocuklarda ciddi psikolojik travmaya yol açabilir. Bu yüzden anestezi tipine çocuğun durumuna göre karar verilmelidir.  Sünnet için kullanılan genel anestezi yöntemi sedasyon anestezisi olup, hafif bir anestezi yöntemidir. İşlem esnasında ağrı duyabilir. Bu yüzden sedasyon anestezisine ek olarak lokal anestezi de kullanılır. Eğer hastane dışında, klinikte veya evde sünnet yapılacaksa uygulanan anestezi tipi her zaman lokal anestezidir.

Sünnet hangi mevsimde yapılmalıdır?

Sünnet için her mevsim uygundur. Önerdiğimiz belli bir mevsim yoktur. Ancak yapılacak işlemin çocuğun eğitiminin aksamasına engel olmaması ve diğer arkadaşlarının da bu dönemde yapıldığını görerek daha kolay ikna olması, bu işlemin olağan bir işlem olduğunu düşünmesi açısından okul çocuklarında yaz dönemi tercih edilebilir.

Sünnette Hangi Yöntemler Kullanılır?

Sünnet için pek çok yöntem bulunmaktadır. Başlıcaları :

• Termokoter/ Lazerli Sünnet: Sünnet havyası olarak bilinen cihazla yapılır. Kanama riskinin düşük olması ve sünnet süresinin kısa olması sebebiyle sünnet yapan kişilerce çokça tercih edilir. Ancak sünnet sonrası sinir hasarı yapabilmesi ve cinsel işlev bozukluklarına neden olabilmesi nedeniyle güvenilirliği tartışmalıdır.
• Kelepçe/ Klemp Yöntemi: Bu yöntemde, plastik bir halka aracılığıyla iç ve dış deri tam tabiriyle kıstırılmakta, fazla deri kesilmekte, geriye kalan dolaşımı bozulan deri de kangrene uğrayarak kendi kendine düşmektedir. Klembin işlemden birkaç gün sonra çıkarılması gerekir. Bu süre içinde de çocuğun pipisinde kalması gerekir ve bu çocuklarda rahatsız edici olabilir. Çıkarma işlemi oldukça kısa sürer. Ancak çocuklar açısından yeni bir işlem yapıyor olmak yine huzursuzluk vericidir.
• Cerrahi yöntem / Klasik yöntem: En çok yapılan, en güvenilir yöntemdir. Ancak doğru kişilerce yapılmadığı taktirde üzücü sonuçlar doğurabilir. Sünnet derisi kesildikten sonra kendiliğinden emilebilen dikişler ile dikilir. Bezi olan bebeklerde, bezin bağlanmasında, bebeğin kucağa alınmasında, yüzüstü yatmasında hiçbir sakınca yoktur.

Evde sünnet yapılır mı?

Uygun koşullar sağlanması durumunda evde sünnet yapılabilir. Burada önemli olan yeterli steril ortam sağlanması ve sünneti yapan kişinin sünnet konusundaki deneyimidir. Yine yenidoğan döneminde de evde sünnet yapılabilir.

Sünnet sonrası olabilecek sorunlar nelerdir?

En çok korkulan komplikasyon kanamadır. Ancak kanama damla tarzınla olduğu takdirde önemsemek gerekir. Bu durumda sünneti yapan cerrahla temasa geçilmelidir. Bu durum, yetersiz kanama kontrolünden olabilir. Bununla birlikte, çeşitli ilaç kullanımlarına bağlı, bazı kan hastalıkları veya travmadan da kaynaklanabilir. Sızıntı, lekelenme tarzındaki kanamalar olabilir. Bunlar için miktarında artış olmadığı takdirde bir şey yapmaya gerek yoktur.

Enfeksiyon olma ihtimali oldukça düşüktür. Yeterli hijyen sağlanırsa enfeksiyon beklenmez. En çok akla takılan sorulardan biri çocuk bezinin enfeksiyona zemin hazırlayabilme ihtimalidir. Düzenli bez değişimi yapıldığında enfeksiyon oluşmaz. Aynı zamanda bez travmalardan korunma açısından da faydalı olabilir.

Sünnet sonrası, peniste şişlik, lokal anestezi yapılmasına bağlı morluklar olabilir, endişe edilmemelidir. Sünnet derisinin penis başına yapışık olma durumunda, işlem esnasında bu yapışıklığın açılmasına bağlı ince bir tabaka deri sıyrılabilir ve bu sünnetin ilk zamanlarında kızarıklık, sonrasında kabuklanmaya yol açar. Bezli çocuklarda bu kabukların nemli olmasından sarı-beyaz renkli plaklar oluşabilir. Bu durum iltihaplanma sanılabilir. Ancak bahsedilen tüm bu durumlar normaldir.

İlgili yazılar:

Sünnet Bakımı / Sünnet Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir? Sünnetten Sonra Bizi Neler Bekliyor?

Sünnet Sorunları Nelerdir?/ Sünnet Sonrası Komplikasyonlar Nelerdir?